Tượng Phật Quan Âm nghìn tay nghìn mắt tại làng nghề Sơn Đồng

Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay gắn liền với tuổi thơ của tôi, đó là một câu chuyện bất ngờ. Nhưng tôi vẫn thấy hài lòng về lựa chọn sáng suốt của mình. Khi đã quyết định đúng đắn theo đuổi một nghề rất cao quý như vậy.

 

Cũng giống như các bạn, tuổi thơ của tôi là những buổi bắn bi khi tan học về. Buổi chiều cùng bạn đá bóng hay thả diều trên đường quê. Và đặc biệt tôi thấy vô cùng thú vị, sau này càng thấy tự hào hơn khi tuổi thơ của làng tôi gắn liền với những tiếng gõ tiếng chạm nghe rất vui tai. Nên khi lớn lên ngoài thời gian chơi cùng bạn tôi vẫn dành thêm thời gian để ngồi xem ông nội và bố đang say mê chạm khắc vào thân gỗ. Chẳng biết từ bao giờ tôi lại thấy hứng thú khi được ngồi cùng bố hàng giờ để xem bố chạm khắc sau khi đã hoàn thành bài tập về nhà. Tôi thấy thú vị lắm, chỉ bằng những nét chạm mà từ một khúc gỗ vô hồn bỗng trở nên đẹp đến kỳ diệu. Nào là hình rồng bay, chim hạc và đặc biệt là có cả các hình các đức Phật từ bi.

 

Khi biết đến Phật, tôi cũng chỉ nghe được qua những câu chuyện kể của bố và ông nội sau thời gian nghỉ ngơi mà thôi. Bởi tôi không muốn làm mất sự tập trung của bố. Những lúc tôi được ngắm bố say sưa chạm khắc là tôi thấy thời gian như trôi rất nhanh. Tuy rằng với tôi, đó là hình ảnh quen thuộc hàng ngày. Tôi chỉ thấy bố nghỉ ngơi khi vào những bữa tối và những bữa cơm trưa mà thôi. Những ngày trời nắng như đổ lửa hay những hôm bố bị đau đầu bố vẫn miệt mài bên khúc gỗ. Tiếng lành đồn xa bố được nhiều người biết hơn. Nhiều người tìm đến để đặt tượng. Mà quên cả thời gian dành cho chính mình và cho gia đình nhỏ. Ngày bé có lúc tôi còn nghĩ, có khi nào bố yêu nghề và yêu những ông tượng kia hơn chính đứa con trai của bố không nhỉ? 

 

Câu hỏi đó cứ khắc sâu trong tôi cho đến khi 2 năm sau. Thì tôi mới chợt hiểu ra. Thời gian đó tôi thấy bố ngủ ít hơn, trầm tư hơn. Bởi bố đang suy nghĩ khi chạm bức tượng Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay. Nhìn qua thì có vẻ đơn giản đối với đôi tay lão luyện hơn 30 năm trong nghề. Tôi nhớ khi đó sau hơn 6 tháng 10 ngày bố mới mỉm cười khi hoàn thành xong bức tượng Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay. Đây là lấn thứ hai tôi thấy nụ cười ấy, kể từ sau khi ông nội trở bệnh.

 

Buổi chiều đi học về tôi thấy bố tôi đón tôi ở cổng trường. Trên đường đi học về bố nói chuyện với tôi nhiều lắm. Về đến nhà tôi đứng sững trước bức tượng Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay mà bố tôi đã dày công tạc, vẽ. Tôi không thể tin được có phải tôi bị hoa mất không. Phật Quan Âm vừa hiền dịu vừa uy nghiêm, đẹp và sáng hơn cả ánh mặt trời. Hóa ra bố nghiên cứu kỹ để làm sao Quan âm Phật Quan âm nghìn mắt nghìn tay toát lên vẻ đẹp và tấm lòng của người.

 

Chiều hôm đó bố tôi đã dẫn đi ăn kem dừa, món ăn mà tôi ăn vẫn không hề thấy ngán. Tôi mê tít, hóa ra bố luôn quan tâm tôi, chỉ vì ông bận công việc hay đúng hơn là đam mê với cái nghề gia truyền ông cố ngoại truyền lại.

 

Bố kể cho tôi nghe về tuổi thơ khốn khó của những năm 1945, người trong làng bỏ đi làm ăn hoặc làm những nghề khác. Làng nghề từ đó cũng bị mai một, số người làm nghề đếm trên đầu ngón tay. Nhưng vì đam mê nên ông nội đã cố gắng lưu truyền cho bố.

 

Rồi được nghe kể về sự tích Phật Quan Âm Bồ Tát mà tôi hay nhầm sự tích Phật Quan Âm Thị Kính. Nghe xong mới thấy Quan Âm sao từ bi đến vậy? Người luôn giúp đỡ chúng sinh thoát khỏi kiếp luân hồi mà không kể người nghèo hèn, xấu xí. Mẹ hiền Quan Âm có tấm lòng bao la, quảng đại luôn che chở cho các con của mình.

 

Tôi cũng tò mò tại sao lại có Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay hay còn được gọi là Phật Quan Âm thiên thủ thiên nhãn.

 

Chuyện kể rằng: Sau khi nghe Đức Phật Như Lai giảng về Đại Bi Tâm, Phật Bà Quan Thế Âm lại càng thương xót và đau lòng hơn về số phận của các chúng sinh. Ngài nguyện phổ độ chúng sinh, nếu không giữ lời thì thân xác sẽ vỡ vụn thành trăm mảnh.

 

Ngay lập tức, Ngài hóa thân thành nghìn mắt nghìn tay, nằm trên mỗi bàn tay của người đều có một mắt để nhìn rõ các cõi. Thế mới thấy hết được tấm lòng từ bi, bác ái của mẹ hiền Quan Âm luôn yêu thương và che chở cho dương gian.

 

Hóa ra ngoài 33 ứng hóa của người cứu cho dương gian. Người còn yêu thương chúng sinh đến hy sinh bản thân. Do đó chúng sinh tôn kính người nên gọi là mẹ hiền Quan Âm, mặc dù biết rằng Phật Quan Âm là nam chứ không phải là nữ.

 

Bố tôi cũng nói có ngôi chùa Bút Tháp ở Bắc Ninh mới có Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay được đúc bằng đồng.

 

Và sau mười năm sau tôi cũng đã trở thành một chàng trai 18 tuổi. Tôi phân vân lắm, có nên học kiến trúc hay vẫn theo nghề của bố vậy? Bố là người cổ trong suy nghĩ, nhưng vì muốn thấy con cái hạnh phúc nên bố không bao giờ có ý kiến về quyết định lớn của con. Như chuyện dựng vợ, gả chồng cho đến công việc. Bởi bố biết, làm vì đam mê thì mới thấy thú vị. Và tôi cứ như vậy, ngày đến giảng đường cùng các bạn. Thời gian rảnh thì phụ bố chạm những họa tiết như ông Hạc, cành Mai hay Rồng. Tôi thấy lòng vui hơn khi những bức tượng, cột Rồng của tôi được hoàn thành dù phải mất hơn 2 tháng mà bố không ngớt lời khen ngợi về tay nghề của tôi ngày càng nâng cao.

 

Rồi để kết thúc khóa học kỷ yếu của trường. Lớp tôi có tổ chức chuyến đi thăm về Chùa Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành để được thăm quan bức tượng Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay. Tuy có han rỉ do dấu ấn của thời gian nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp của nó. Tôi bỗng chợt nhớ đến bức tượng Phật nghìn tay mà bố tôi đã tạc cách đây hơn hai mươi năm.

 

Cả đêm đó tôi bỗng xao xuyến đến lạ kỳ, giống như cuộc gặp gỡ định mệnh với người con gái mà bây giờ đã trở thành mẹ của hai đứa con của tôi. Chọn nghề thiết kế những ngôi nhà hay chọn nghề gia truyền. Tôi đã làm một quyết định mà bây giờ nhiều người cho là điên rồ. Khi trở thành truyền nhân nối tiếp cố, ông nội, và bố để tiếp tục mang đến niềm hoan hỷ cho đời.

 

Rồi lại bất ngờ nữa đến với tôi, khi tôi nhận được đơn hàng Phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay của một nhà chùa ở ngoại thành Hà Nội (tôi không tiện nói tên). Thấy mình giống như người cha đáng kính của mình. Lại thao thức và ngồi hàng giờ trầm ngâm khi suy nghĩ để làm sao pho tượng trông sinh động và có hồn. Rồi lại mỉm cười lặng lẽ khi pho tượng được hoàn thành. Chợt nghĩ con trai mình sau này có giống mình không nhỉ? Chỉ thấy vui và hạnh phúc khi được trở thành người thổi hồn vào những khúc gỗ vô tri. Thấy vui và hạnh phúc vì vẫn được nghe những tiếng đục lách cách, tiếng cưa xẻ gỗ sè sè, mùi gỗ mới, mùi sơn lan tỏa. Đã ngấm vào cơ thể từ khi nào mà tôi vẫn không hề nhận ra.